Málstofa Guðfræðistofnunar: Tímar tröllanna

Ásdís Thoroddsen flytur erindi í Málstofu Guðfræðistofnunar Háskóla Íslands í Aðalbyggingu 229, miðvikudaginn 1. febrúar kl. 13:30-15:00. Erindið nefnist Tímar tröllanna. 

Hvað tákna tröllin í opinberri umræðu samtímans? Hvað táknar það að sýna aðra sem tröll? Nýlegt dæmi er um að landsþekkt baráttukona fyrir mannréttindum hafi að sér forspurðri verið sýnd sem skessa í þrettándagleði í Vestmannaeyjum. Í því samhengi má spyrja hvaða áhrif það hafi að stilla nafngreindu fólki upp sem skessum og tröllum í opinberu rými. Í ljósi guðfræðinnar má velta því fyrir sér hvernig tröllin tengjast nútíma hatursorðræðu og hvernig trúarbrögðin geta verið eldsneyti fyrir jaðarsetningu og framandgerð annarra. Einnig má spyrja hver sé máttur nettrölla og að hvaða leyti tröllskapur á netinu birti vanmátt og jaðarsetningu þeirra sem trylla.

Á málstofunni fjallar Ásdís Thoroddsen um heimildarmynd sína „Tímar tröllanna“ sem frumsýnd var í nóvember 2022. Myndin fjallar um tröllin í fjöllunum og tröllin í okkur sjálfum. Tröll hafa fylgt mannkyni í goðsögum og raunverulegri sögu, allt eftir því hvaða skilningur var settur í orðið á hverjum tíma. Tröllin eru hluti af íslenskri menningu og birtast í rituðum sögum, lagabókum og munnlegum arfi. Sögulega séð hafa tröllin staðið fyrir fólk, sem stendur utan samfélagsins og er því hættulegt eða er innan vébanda þess, en sýnir andfélagslega hegðun. Þá tákna tröllin líka ógnir þær sem að okkur steðja og eru oft handan skilnings okkar. Sýnishorn úr myndinni má nálgast hér.

Ásdís mun sýna valin brot úr myndinni, sem síðan verða notuð sem kveikjur fyrir umræður málstofunnar. Því miður verður ekki hægt að streyma málstofunni að þessu sinni.

Um málstofugestinn:

Ásdís Thoroddsen stundaði nám við Þýsku kvikmyndaakademíuna í Berlín (dffb) á árunum 1984-89. Fyrsta verk hennar var „Ingaló“ (1992) sem fékk inni á Cannes, (Semaine de la critique). Næsta verk Ásdísar, myndin „Draumadísir“ (1995), var sýnd á besta tíma á sjónvarpsstöðvunum ARTE og ZDF í Frakklandi og Þýskalandi. Árið 2011 bjó Ásdís til heimildarmyndina „Súðbyrðing – sögu báts“, sem fjallaði um bátasmíði á Norðurlöndum. Eftir það vann Ásdís fjórar myndir til viðbótar sem byggjast á íslenskum menningararfi og var „Tímar tröllanna“ sú síðasta af þeim (2022). Á árinu 2015 var frumsýnt þriggja þjóða samstarfsverkefnið „Veðrabrigði“, heimildarmynd í framleiðslu Seylunnar ehf.  Ásdís hefur skrifað fyrir útvarp: „Sanna frásögu“ árið 2003, sem byggðist á samnefndu riti Jóns Guðmundssonar lærða um Spánverjavígin; einleikinn „Kvöldstund með Ódó“ sem hún setti síðar á svið undir heitinu „Ódó í gjaldbuxum“ í samvinnu við Hafnarfjarðarleikhús (2010) og útvarpsþáttaröðina „Ástand“, sem var tilnefnd til ljósvakaverðlauna Prix Europa, 2012. Fyrsta skáldsaga Ásdísar kom út árið 2016 hjá Sæmundi bókaútgáfu og bar titilinn „Utan þjónustusvæðis - krónika“.